Akademia Filmu Dokumentalnego
– semestr zimowy 2025/26

 
 

Na program zajęć (wykładów, projekcji i dyskusji) składają się najwybitniejsze i najżywiej dyskutowane w ostatnich latach filmy dokumentalne. Film dokumentalny na początku XXI wieku nie tylko wyraźnie zyskuje na popularności, ale w świadomości wielu widzów pozostaje bardziej wiarygodnym i niezależnym niż film fabularny sposobem mówienia o rzeczywistości.

Przedmiot ogólnouniwersytecki, 4 ECTS


Prowadząca: dr Kaja Klimek - kulturoznawczyni, krytyczka i edukatorka filmowa i popkulturalna.

Kontakt: akademiafilmudokumentalnego@gmail.com (w sprawach zaliczeniowych)


Koordynatorka: Karolina Konwalik (Against Gravity)
Kontakt: karolina@againstgravity.pl (w sprawach organizacyjnych oraz w razie ewentualnych problemów technicznych z playerem. W razie problemów technicznych prosimy o przesłanie zrzutu ekranu z błędem/widokiem, który wyświetla się po zalogowaniu).

📍 Forma zajęć: online (wykłady + projekcje filmów), ostatnie spotkanie – w kinie.
🗓 Start: wykład 8.10.2025, godz. 17:00, pierwszy film dostępny od 6.10

 

Miejsce i czas projekcji

  • Zajęcia online, ostatnie spotkanie w kinie.

  • Wykłady w środy o 17:00 na Facebooku AFD UW, transmitowane na żywo i nagrywane – można je obejrzeć w dowolnym terminie.

  • Filmy udostępniane na akademia.vod.mdag.pl co tydzień od wtorku północy przez 6 dni (do niedzieli). Po kliknięciu „Odtwórz” jest 48h na obejrzenie.

  • Dostęp tylko na terenie Polski.

  • Na pierwszy wykład zapraszamy w środę, 8.10. Pierwszy film będzie udostępniony od północy w poniedziałek, 6.10, do niedzieli, 12.10, do godziny 23:59. Od 13.10 na sześć dni będzie udostępniony kolejny film z programu itd.

 

REJESTRACJA I ZAKUP E-KARNETU

  1. Studenci UW – obowiązkowo rejestracja w USOS, a następnie zakup e-karnetu (165 zł).

  2. Wolni słuchacze – zapis mailowy (karolina@againstgravity.pl) i zakup e-karnetu.

  3. E-karnet umożliwia dostęp do filmów i zaliczenie obecności.

Jak kupić e-karnet na fakultet?

E-karnet możesz kupić na stronie akademia.vod.mdag.pl/pl w zakładce "Uczelnie wyższe".
Zostaniesz poproszony/poproszona o utworzenie konta i zalogowanie się.
W kolejnym kroku będziesz mógł/mogła dokonać elektronicznej płatności za e-karnet na wybrany fakultet.
Otrzymasz potwierdzenie realizacji zamówienia na podany w rejestracji adres mailowy.
Twój e-karnet będzie już aktywny w "Moim koncie".
Wchodząc na kartę filmu, zobaczysz przycisk „Oglądaj w ramach e-karnetu", po naciśnięciu przycisku będziesz mieć 48 godzin na obejrzenie filmu w ramach e-karnetu.

Rejestrując się na zajęcia/opłacając karnet już po zakończeniu okresu dostępności danego filmu rozumiesz i akceptujesz, że nie będzie on już dla Ciebie dostępny, a jego nieobejrzenie liczy się jako jedna z Twoich nieobecności.

Warunki zaliczenia

1. Obecność

  • Zaplanowanych jest 12 projekcji.

  • Limit: 4 nieobecności (dwie bez konsekwencji, dwie do odrobienia recenzją pisemną lub wideo).

  • Każdej osobie przysługują DWIE NIEOBECNOŚCI bez żadnych konsekwencji. Za kolejne DWIE, które uznajemy za nadprogramowe, należy napisać recenzje lub zrealizować 3-minutowe recenzje wideo wybranych filmów z AFD1, które obejrzało się w ramach zajęć - innych niż film wybrany do pracy zaliczeniowej!

  • Recenzje max. 3000 znaków ze spacjami lub 1,5 minuty wideo,

  • W tej pracy liczy się OPINIA, krytyczne spojrzenie, a nie powszechnie dostępne dane na temat filmu, jego twórców, przebiegu ukazanej sytuacji. Recenzja może być krótszą formą odpowiedzi na pytanie zadane w czasie zajęć.

    Termin nadsyłania recenzji: ostatnie zajęcia w semestrze 21.01.2026 (tj. do końca dnia).
    Nadesłanie recenzji odrabiającej nieobecność jest konieczne do zaliczenia przedmiotu. Nieprzesłanie recenzji w terminie powoduje obniżenie oceny o pół za każdą.

2. Praca zaliczeniowa

  • Praca wideo dotycząca odpowiedzi na pytanie wokół wybranego filmu. Należy przygotować jedną pracę w semestrze. Długość to maksymalnie 1,5 minuty, popularny format video (mpeg, vlc, mp4, avi) wysłane poprzez Google Drive, Dropbox, Wetransfer. Materiał ma mieć charakter krytyczno-filmowy i eseistyczny. Co to oznacza? Autorka i Autor prezentują swoje poglądy i przemyślenia, dowodzą krytycznego myślenia o filmie i jego kontekście. Forma - właściwie dowolna - od wypowiedzi bezpośrednio do kamery (uwaga: przemyślanej i wypowiedzianej, a nie odczytanej! Czytanie oznacza dyskwalifikację i zwrot pracy!), przez różnorodne formy montażowe, vlogowe, wideo-eseistyczne (zmontowane materiały wizualne i komentarz autorki autora), reelsy, tiktoki po... No właśnie. Granicą jest Wasza inwencja twórcza. Preferowana wersja w pionie, jak na Instagrama lub TikToka, ale klasyczny format wideo również wpisuje się w formę zaliczenia. Praca powinna też zawierać planszę z listą wykorzystanych materiałów, których nie jesteście Autorami.

  • Eksplikacja autorska: do pracy (np. w treści maila) należy dołączyć pisemne uzasadnienie wybranej formy i metody pracy w przypadku wybranego zagadnienia oraz opis procesu twórczego. Długość: 2000 znaków ze spacjami. Eksplikacja to nie powtórzenie treści samej pracy, lecz krótka opowieść o tym, dlaczego wybrano taką formę, jak praca powstawała, jakie były wyzwania i co przyniosło satysfakcję.

    Nazwa pliku wideo według schematu: imię_nazwisko_numer pytania

    W treści maila wpisujemy również Imię i nazwisko i numer indeksu.

    Jeśli szukacie inspiracji, serdecznie polecamy kanał AFD na YouTube, gdzie można obejrzeć najciekawsze prace uczestników poprzednich edycji zajęć.

  • Forma dowolna (esej filmowy, vlog, reels, TikTok itp.), ważne: krytyczne myślenie, własne opinie, kreatywność.

  • Praca powinna zawierać planszę z listą użytych materiałów.

  • Gotowe prace wysyłamy na: akademiafilmudokumentalnego@gmail.com.

 

Uwaga! Zaliczenie z tego przedmiotu można otrzymać RAZ w toku studiów. Jeśli już zaliczyłaś/zaliczyłeś na ocenę AFD1 w innym roku akademickim nie otrzymasz z tych samych zajęć zaliczenia po raz kolejny (nawet jeśli jesteś na innym etapie studiów, zmienił się program lub kod zajęć w USOS - to ciągle ten sam przedmiot i warunki zaliczenia). W razie wątpliwości prosimy o kontakt.

Ze względu na charakter zajęć nie ma możliwości poprawiania oceny. Termin zaliczenia jest wyznaczony na styczeń.

 

Kryteria oceny

Przy ocenie pod uwagę będą brane:

  •  zgodność z tematem - lub uzasadnione od niego odbieganie, jeśli Autorka lub Autor ma taką potrzebę

  •  odpowiedź na pytanie dowodząca przemyślenia zagadnienia

  •  odniesienia nie tylko do filmu, ale i innych tekstów kultury i kontekstów

  • - oryginalność myśli i wyjście poza obiegowe, stereotypowe przekonania

  •  własna, uzasadniona opinia i stanowisko

  •  pomysł na realizację - jest ważniejszy właściwie niż samo wykonanie. Zdajemy sobie sprawę, że dla wielu z Was to pierwsza próba wypowiedzi w takiej formie. Bardzo szanuję każdą próbę wyjścia poza strefę komfortu i zmierzenia się z nową formą wyrazu

  • inwencja twórcza - to szerokie zagadnienie. Najważniejsze jest to, żebyście podjęli próbę, eksperymentowali i stworzyli autorskie dzieło

  • w przypadku wypowiedzi do kamery: najważniejsza jest jasność, spójność i przejrzystość wywodu podanego bezpośrednio do kamery (czyli do widzki, która Was ogląda), a nie odczytywanego z kartki/monitora. Czytanie rzuca się w oczy i oznacza zwrot pracy oraz konieczność zmierzenia się z tym lub innym tematem raz jeszcze

  • forma ma znaczenie - w przypadku prostych wypowiedzi do kamery przygotowanych bez zastosowania montażu (tzw. "gadająca głowa") ocena będzie niższa niż przy bardziej skomplikowanych formach montażowych i ilustrowanych dodatkowymi materiałami.

  • długość materiału - 1,5 minuty to absolutne maksimum. Ekonomia wypowiedzi jest istotna

  • na końcu plansza z wykorzystanymi materiałami (wideo, muzyka), jeśli z takich korzystaliście

 

Termin nadsyłania prac

Prace należy wysłać do dwóch tygodni od wykładu dotyczącego danego filmu.

UWAGA! Termin jest niezmienny, rygorystycznie przestrzegany i nie ma od niego odstępstw, a jego przekroczenie zamyka drogę do opracowania pytania związanego z tym właśnie filmem - pozostaje on jednak przez resztę semestru dostępny do recenzji zaliczającej ewentualną nadprogramową nieobecność. Jeśli zajęcia nie odbywają się - termin to wciąż dwa tygodnie dla video. Dlaczego tak musi być? Zależy nam, żeby jak najszybciej sprawdzać prace, szczególnie, gdy semestr zbliża się do końca. Dlatego też serdecznie namawiamy i zachęcamy, żeby zająć się pracami zaliczeniowymi wcześniej na przestrzeni semestru, a nie zostawiać spełnienie warunków zaliczenia na ostatni moment.

Za pracę można zdobyć 5 punktów. Oceniane będą zarówno forma, koncept jak i treść. Po wypełnieniu warunków dotyczących obecności na tej podstawie wystawiona zostanie ocena końcowa.

👉 Aktualności i pytania: Facebook Akademii Filmu Dokumentalnego.
👉 Inspiracje (prace z poprzednich edycji): YouTube AFD.

 

8 PAŹDZIERNIKA 2025 - WERNER HERZOG. RADYKALNY MARZYCIEL

Werner Herzog: Radical Dreamer, reż. Thomas von Steinaecker, 2022, Niemcy, Wielka Brytania, USA, Kanada,90 min.

Mistrz kina, artysta, poeta, poszukiwacz prawdy, podróżnik w kolonialnym hełmie, marka, mem, aktor, oryginał nie do podrobienia, przepowiadacz katastrofy, legenda... Werner Herzog. Nikt nie potrafi opowiadać historii tak jak on, ale historia o nim jest równie fascynująca. Przeciągnął 320-tonowy parowiec przez górę w Peru, poddał aktorów hipnozie, rozmawiał z mordercami w celach śmierci. Gdy przegrał zakład, ugotował i zjadł swojego buta. Człowiek, który użyczył swojego głosu Simpsonom, grał w blockbusterach takich, jak „Mandalorian” i przeszedł na piechotę z Monachium do Paryża, aby nie dopuścić do samobójstwa krytyczki filmowej, którą podziwiał. Takie historie zrobiły z Herzoga kultową postać na całym świecie.

Dokument skupia się na jego drodze artystycznej. W filmie, oprócz pokazywanych po raz pierwszych archiwaliów i wywiadów, pojawiają się wypowiedzi Nicole Kidman, Chloé Zao, Patti Smith, Christiana Bale’a, Roberta Pattinsona oraz żony artysty – Leny Herzog i jego brata. Dają głębokie spojrzenie na jego życie codzienne. Fragmenty filmów Herzoga wprowadzają w klimat na granicy szaleństwa, a wszystko to daje wyczerpujący portret ikony kina – reżysera, który zawsze kierował się swoimi marzeniami i nigdy się nie poddawał. 

Pytanie do filmu: Możesz zaproponować Wernerowi Herzogowi wspólną wyprawę w celu nakręcenia filmu dokumentalnego. Dokąd (Gdzie jeszcze nie był!)? Co Herzog powiedziałby o tym miejscu w swojej narracji?

 

15 PAŹDZIERNIKA 2025 - SAKAWA

Sakawa, reż. Ben Asamoah, 2018, Belgia, Holandia, 81 min.

Otwarcie twardych dysków i uzyskanie dostępu do zdjęć i danych osobistych ich byłych właścicieli to stosunkowo prosta sprawa. W internecie prawie każdego można oszukać, znając imię, nazwisko i adres. Młoda matka z Ghany ze zdumieniem patrzy na amerykańską ulicę, którą wyklikała w Google Maps w ciągu kilku sekund – to Ama, należąca do grona ghańskich internetowych oszustów zwanych Sakawa. Łączą oni współczesne oszustwa internetowe z tradycyjnymi afrykańskimi rytuałami wudu.

Oszukują głównie obcokrajowców, szczególnie z Europy. Mają na to łatwe wytłumaczenie. Kraje europejskie okradały Afrykę z zasobów takich jak złoto, boksyt, kobalt, diamenty przemysłowe, fosforowe, skały, metale z grupy platynowców, wermikulit, czy cyrkon. A teraz oni – oszuści z Sakawy odbijają to sobie z nawiązką. Kradnąc pieniądze z Europy, postrzegając to jako akt zadośćuczynienia za popełnione na nich wcześniej kolonialne zbrodnie. W ubogiej Ghanie to jeden ze skutecznych sposobów na przetrwanie i poradzenie sobie z wszechobecnym bezrobociem. Brak skrupułów nie razi tu nikogo. Ile współczucia można się spodziewać po kimś, kto co tydzień musiał kupować rybę o wartości 250 euro dla swojego szefa, podczas gdy sam zarabiał zaledwie 12 euro miesięcznie?

Pytanie do filmu: Pytanie do filmu: Wszystko ma swoje plusy i minusy. Wybierz narzędzie cyfrowe/technologiczne (appka, sprzęt, program itp.) i pokaż/omów 2 konkretne, zahaczone w rzeczywistości pozytywne i 2 negatywne wymiary jej wpływu na życie ludzi, którzy nie są tobą.

 

22 PAŹDZIERNIKA 2025 - ZJADANIE ZWIERZĄT

Eating Animals, reż. Christopher Quinn, 2017, USA, 94 min.

Film opowiada o początkach końca hodowli przemysłowej. Wyprodukowany z udziałem Natalie Portman i pisarza Jonathana Safrana Foera jest adaptacją jego słynnej książki pod tym samym tytułem, która stara się znaleźć odpowiedź na to istotne pytanie, ukazując, że hodowla przemysłowa to najgorsza rzecz, jaką ludzie kiedykolwiek zrobili zwierzętom.

Reżyserowi udało się dostać z ukrytą kamerą do ściśle chronionych zakładów przetwórstwa żywności i ukazać, co dzieje się za ich zamkniętymi drzwiami.  Oglądamy przerażające warunki, w jakich żyją zwierzęta i atmosferę, jaka towarzyszy ich zabijaniu. Poznajemy również historię kilku rolników, którzy świadomie zdecydowali się odrzucić koncepcję hodowli przemysłowej i tym samym wytworzonych w ten sposób towarów na rzecz powrotu do korzeni. Film przedstawia znaną nam wszystkim alternatywę, czyli tradycyjny sposób hodowli zwierząt, negując tym samym stosowane przez ostatnie dekady praktyki w tym zakresie. Doprowadziły one do zanieczyszczenia środowiska i negatywnego wpływu na nasze zdrowie i spowodowały, że tak naprawdę wszyscy jesteśmy dziś współwinni nieludzkiego traktowania zwierząt.  

Patrząc na koszty, jakie ponieśliśmy przez zdominowanie rynku spożywczego przez koncerny przemysłowe zaprogramowane na tanie karmienie mas, film pokazuje przyszłość, w której tradycyjne rolnictwo nie jest już wcale odległym wspomnieniem, ale jedyną możliwą drogą rozwoju dla ludzkości.

Pytanie do filmu: Przekonać przekonanych - nie przekonać nieprzekonanych? Jakich mediów, form i metod Ty byś użył_a, by zachęcić ludzi do poparcia ważnej dla Ciebie idei? Podaj przykład i wizję konkretnych działań.

 

29 PAŹDZIERNIK 2025 - NOWA UMOWA SPOŁECZNA

Breaking Social, reż. Fredrik Gertten, 2022, Szwecja, 92 min.

Umowa społeczna jest dziś podważana i zrywana przez elity finansowe i polityczne. Korupcja i rządy kleptokracji, o których coraz częściej słyszymy, niszczą tkankę społeczną, wywołując niepokoje i żądania zmian systemowych. Reżyser prezentuje ludzi, którzy są symbolem zmiany i szansą na odnowienie umowy społecznej. Poznajemy syna zamordowanej maltańskiej dziennikarki – Matthew Caruana Galizię i Christiana Smallsa – przewodniczącego i założyciela związków zawodowych w Amazonie. Film pokazuje, w jaki sposób kobiety w Chile kreatywnie brały udział w rewolucji, której efekty są jeszcze nieznane. Oddaje też głos młodym politologom, przedstawiającym świat na krawędzi. 

 

5 LISTOPADA 2025 - RIEFENSTAHL

Riefenstahl, reż. Andres Veiel, 2024, Niemcy, 115 min.

Leni Riefenstahl była geniuszką kina w służbie nazistowskiej propagandy. Kontrowersyjna aktorka, a później reżyserka, pozostaje przedmiotem fascynacji i debaty na temat tego, czy jej talent można oddzielić od politycznych poglądów. Riefenstahl była słynną tancerką i aktorką lat 20. XX wieku. Przyciągnęła uwagę Adolfa Hitlera filmem o górach „Błękitne światło”, który wyreżyserowała, wyprodukowała na podstawie własnego scenariusza oraz sama w nim zagrała. Propagandowy „Triumf woli”, opowiadający o wiecu partii nazistowskiej w Norymberdze w 1934 roku, sprawił, że stała się najwybitniejszą reżyserką III Rzeszy. Dzięki filmowi „Olimpiada”, opowiadającemu o letnich igrzyskach olimpijskich w Berlinie w 1936 roku, zyskała światową sławę.

Historia życia Leni Riefenstahl oraz wpływu, jaki wywarła na niemiecką kulturę i społeczeństwo, jest kluczem do zrozumienia mechanizmów manipulacji, z którymi obecnie ponownie się borykamy. Filmowa analiza jej dziedzictwa i popularności po II wojnie światowej jest jednak czymś więcej niż tylko kulturowo-historycznym ćwiczeniem. Odszyfrowanie jej twórczości oznacza odsłonięcie i zrozumienie istoty propagandy filmowej, co jest niezwykle ważne w świetle jej obecnego odradzania się. Film jest próbą osiągnięcia tego, czego nie udało się dotychczas żadnemu filmowi o Riefenstahl – przedstawienia psychologicznego portretu artystki. Za jego pośrednictwem odsłania się to, co reżyser nazywa „uwodzicielską naturą faszyzmu”.

 

19 LISTOPADA 2025 - NIEWINNOŚĆ

Innocence, reż. Guy Davidi, 2022, Izrael, Dania, Finlandia, Islandia, 101 min.

Gdy masz 17 lat ostatnią rzeczą, o której marzysz, jest służba wojskowa. W Izraelu jest ona jednak obowiązkowa. Film przedstawia proces militaryzacji izraelskiego społeczeństwa, które od kołyski poddane jest działaniom PR-owym armii. Bohaterkami i bohaterami filmu są młodzi ludzie, którzy przeciwstawili się presji społecznej i administracyjnej. Narrację filmu tworzą ich wzruszające pamiętniki, rodzinne wideo i nagrania ze służby wojskowej, której wielu nie wytrzymuje, bo jest wbrew ich przekonaniom i wyznawanym wartościom. Nie wszyscy wrócą do domu. Film opowiada o indywidualnych i społecznych kosztach militaryzacji społeczeństwa i ostrzega przed ich skutkami.

 

26 LISTOPADA - KRET W KOREI

The Mole: Undercover in North Korea, reż. Mads Brügger, 2020, Norwegia, Dania, Wielka Brytania, Szwecja, 124 min.

Nawet najlepszy hollywoodzki scenarzysta by tego nie wymyślił. 10 lat temu do Madsa Brüggera („Ambasador”, „Kto zabił sekretarza generalnego ONZ?”), przyszedł niejaki Ulrich Larsen, bezrobotny szef kuchni utrzymujący się z renty, który oznajmił mu, że chce szpiegować wewnątrz struktur powiązanych z Koreą Północną. W ciągu kolejnej dekady Larsen infiltruje The Korean Friendship Association (KFA), organizację sprzyjającej reżimowi Kim Dzong Una. Udaje mu się zdobyć zaufanie jej przywódców, dzięki czemu odkrywa szokujące fakty - no bo czy wiedzieliście, że Korea Północna jest światowym producentem broni i narkotyków? Larsen jedzie w delegację do Pyongyang, a następnie trafia na wyspę w… Ugandzie, gdzie Koreańczycy przekonują jego oraz podstawionego przez Brüggera fałszywego inwestora z Danii, że pod wodą można zbudować fabrykę produkującą broń i narkotyki, pod przykrywką tworzenia luksusowego kompleksu hotelowego. Przez cały ten czas towarzyszą im kamery (ukryte i jawne również).

 

3 grudnia 2025 - świat po pracy

After Work, reż. Erik Gandini, 2023, Szwecja, Norwegia, Włochy, 81 min.

W Kuwejcie każdy ma prawo do pracy, więc w niektórych miejscach na jednym stanowisku zatrudnionych jest 20 osób, które przychodzą do pracy tylko po to, żeby w niej być. Z wykonywaniem konkretnych zadań nie ma to nic wspólnego. W Korei Południowej pracuje się tak dużo, że wprowadzono tam nawet politykę wyłączania komputerów pod koniec dnia, żeby pracownicy nie mogli już dłużej pracować. 14-godzinny dzień pracy to w tym kraju norma i oznaka szacunku. Z kolei w Stanach Zjednoczonych co roku pracownicy rezygnują z ponad 500 milionów godzin urlopu z obawy o utratę pracy. Tymczasem roboty są już gotowe do przejęcia większości wykonywanych przez człowieka zadań, co w efekcie uczyni nas bezrobotnymi.

Wiele zmieniło się od czasu, gdy grupa purytańskich księży wynalazła w XVII wieku pojęcie etyki pracy. W XXI wieku samo pojęcie „pracy” pod wieloma względami się rozpada. To idealna sytuacja dla szwedzkiego mistrza kina dokumentalnego Erika Gandiniego, który podróżuje po całym świecie i wnikliwie, z egzystencjalnym humorem bada, co oznacza dziś słowo „praca” i czy w ogóle ma ono jeszcze dla nas jakieś znaczenie.

 

10 GRUDNIA 2025 - 8 MM CUDOWNYCH LAT

The Super 8 Years, reż. Annie Ernaux, David Ernaux-Briot, 2022, Francja, 60 min.

Utkany z filmowych wspomnień portret Annie Ernaux – prozaiczki, feministki, jednej z najważniejszych współczesnych francuskich pisarek, laureatki literackiej Nagrody Nobla w 2022 roku, której powieści zyskały rzeszę oddanych fanów. Film jest subtelną podróżą do rodzinnej pamięci. Został zmontowany z archiwalnych filmów domowych, zarejestrowanych w latach 1972-1981 przez męża Ernaux – Philippe’a, który wszędzie zabiera ze sobą kamerę na 8-milimetrową taśmę. Dzięki narracji samej Annie Ernaux oglądane w filmie materiały archiwalne nabierają nowego znaczenia, a słowa noblistki stają się naszym przewodnikiem po przeszłości. Film jest skarbnicę wiedzy o rodzinie noblistki, a także o kulturze, stylu życia i społecznych aspiracjach burżuazyjnej Francji końca XX wieku. Podróżujemy w czasie przez najważniejsze wydarzenia z życia pisarki: od świąt i rodzinnych rytuałów na francuskich przedmieściach po zagraniczne podróże do Albanii, Egiptu, Hiszpanii i ówczesnego ZSRR. Jesteśmy świadkami momentu ukazania się jej pierwszych książek oraz wchodzenia dorastania synów. Poznajemy najważniejsze polityczne i społeczne wydarzenia tamtych czasów ubarwione komentarzem Ernaux i jej syna Davida, który prowadzi nas przez dekady i – podobnie jak literatura – pozwala nadać sens tajemniczej przeszłości oraz niepewnej przyszłości.

 

17 grudnia 2025 - portret zdezorientowanego ojca

Portrait of a Confused Father, reż. Gunnar Hall Jensen, 2025, Norwegia, Francja, 92 min.

Gunnar Hall Jensen („Gunnar szuka Boga”, „Cały ten dźwięk”) jest jednym z najbardziej znanych norweskich dokumentalistów. Jako świeżo rozwiedziony pięćdziesięciolatek, próbuje odnowić kontakt ze swoim jedynym synem – Jonathanem, który zniknął z domu bez słowa. Nie wszystko idzie jednak zgodnie z planem. Gunnar, który sam wychował się bez ojca, przez lata filmował syna, rejestrując, jak dorasta i zmienia się z dziecka w chłopca, a następnie w młodego mężczyznę, który marzy o tym, by podbić świat. W miarę, jak stawał się coraz bardziej nieokiełznany, wolny i uparty, dystans między ojcem a synem narastał. Gdy Jonathan dał się uwieść obietnicy sukcesu i łatwych pieniędzy w świecie influenserów i hipermęskości, stracił kontakt z rzeczywistością.

Kręcony przez ponad 20 lat film pokazuje nietypową historię ojca i syna, która przybiera nieoczekiwany i tragiczny obrót. Zamienia się w (auto)portret norweskiego filmowca w największym kryzysie jego życia.

 

14 stycznia 2026 - LOMBARD

The Pawnshop, reż. Łukasz Kowalski, 2022, Polska, 75 min.

Poruszająca, pełna szalonego humoru opowieść o ludziach, którzy walczą o przetrwanie, pomagając jednocześnie bardziej potrzebującym.

Jola i Wiesiek to para w życiu i biznesie z Bytomia. Wraz z trójką swoich pracowników prowadzą prawdopodobnie największy lombard w Europie. Czas jego świetności minął jednak wraz z zamknięciem okolicznych kopalni i szerzącym się w mieście bezrobociem. Pozbawieni środków do życia mieszkańcy „polskiego Detroit” znoszą pod zastaw coraz bardziej absurdalne i bezużyteczne przedmioty. Upadającemu biznesowi nie pomagają ani szalone, marketingowe pomysły Wieśka, ani tym bardziej czułe serce Joli, która klientów wspiera nie tylko dobrym słowem, ale i gorącą zupą czy ciepłym kożuchem. Choć lombard przynosi straty, to staje się ważnym centrum życia lokalnej społeczności. Wkrótce jednak znajduje się na krawędzi bankructwa, a związek Joli i Wieśka zostaje wystawiony na próbę. W obliczu nadciągającej katastrofy, właściciele podejmą ostatnia próbę ratowania biznesu i miłości.

 

21 STYCZNIA 2026 - NIE NA MIEJSCU - POKAZ W KINIE

Matter Out of Place, reż. Nikolaus Geyrhalter,2022, Austria, 107 min.

Czy rozmaite metody pozbywania się śmieci mogą stanowić dobry temat dla filmu? Tak, jeśli zabiera się za to austriacki reżyser Nikolaus Geyrhalter. Najwyższa jakość zdjęć i dźwięku pozwalają przenieść się do odległych zakątków globu: do alpejskich kurortów, rajskich Malediwów, Nepalu i na koniec na pustynię w Nevadzie, podczas Festiwalu Burning Man. Patrząc, jak ludzie w tych miejscach pozbywają się odpadów, poznajemy lepiej naszą naturę początku XXI wieku i jej wpływ na planetę. Ten zadziwiająco piękny film, nagradzany na wielu filmowych festiwalach, wprowadza publiczność w dysonans, który długo z nią pozostaje. Angielski tytuł filmu „Matter out of Place” jest naukowym określeniem przedmiotu, który nie powinien się w danym miejscu znajdować. Film, pokazuje piękno naszej planety, jednocześnie uświadamiając, że trudno już znaleźć na niej miejsce, które nie byłoby zaśmiecone.